مقدمه
در سال‌های اخیر، برنامه نویسی وب به عنوان یکی از کاربردی‌ترین و پرطرفدارترین مهارت‌ها در حوزه علوم کامپیوتر شناخته می‌شود و به دنبال آن، فناوری‌ها و ابزارهای گوناگونی برای برنامه نویسان و توسعه‌دهندگان این زمینه ایجاد شده است. برای یادگیری توسعه وب، احتیاج به آگاهی کامل از ابزارهای جانبی مهم هز زبان برنامه نویسی خواهید داشت. یکی از پرکاربردترین تجهیزات جانبی زبان‌های برنامه نویسی، فریمورک‌ها هستند و یکی از رایج‌ترین، مناسب‌ترین و مفیدترین آن‌ها Bootstrap است. بوت‌استرپ یک ابزار رایگان و متن باز فرانت‌اند (Frontend) می‌باشد که برای ساخت وب‌سایت‌ها و وب اپلیکیشن‌ها (انواع برنامه‌های تحت وب) استفاده می‌شود. در ادامه مطلب، بیشتر با خصوصیات بوت‌استرپ آشنا خواهیم شد.
فریمورک Bootstrap چیست؟
اول از همه باید بدانیم که فریمورک، یک چهارچوب نرم‌افزاری توسعه‌یافته است که برنامه نویسان می‌توانند با استفاده از آن، اپلیکیشن‌های مختلف را بسازند. با کمک این ابزار مفید، دیگر نیاز نیست برای شروع هر پروژه، کدنویسی آن را از صفر آغاز کرد. Bootstrap یک فریمورک CSS متن باز و رایگان است که برای توسعه وب واکنش‌گرا (Responsive) و موبایل فرست (Mobile – First) به وجود آمده است. منظور از طراحی موبایل فرست، این است که برای ایجاد یک وب‌سایت، نسخه موبایل آن دارای اولویت است. بدین ترتیب، با استفاده از این طراحی می‌توان ابتدا وب‌سایت را برای صفحه نمایش کوچک‌تر تلفن‌های همراه آماده کرد و به مرور زمان، سایت را برای نمایشگرهای بزرگ‌تر نیز توسعه داد. فریمورک بوت‌استرپ دارای قالب‌های طراحی‌شده‌ای می‌باشد که مبتنی بر زبان‌های برنامه نویسی CSS و جاوا اسکریپت هستند. قالب‌های Bootstrap در تولید و نمایش صفحه‌نگاری، فرم‌ها، دکمه‌ها، نوار وضعیت و دیگر اجزای رابط کاربری وب‌سایت مورد استفاده قرار می‌گیرند. این فریمورک نسختین بار با هدف ایجاد سازگاری بین ابزارهای داخلی توییتر، توسعه یافت. با وجود این‌که پیش از بوت‌استرپ، کتابخانه‌های متعدد دیگری برای ایجاد این سازگاری تولید شده بودند، اما تمامی آن‌ها به ناسازگاری و سربارهای فراوانی منجر می‌شدند. در نهایت، ساده‌ترین تعریف ممکن برای Bootstrap این است که می‌توان از آن به عنوان یک ابزار جامع جهت توسعه وب استفاده کرد. بوت‌استرپ دارای کتابخانه‌های پیش‌پردازنده HTML، CSS، Less و جاوا اسکریپت می‌باشد و برنامه نویسان می‌توانند به سادگی ابزارهای دلخواه خود را از این کتابخانه جامع دریافت کنند.
اهمیت استفاده از فریمورک Bootstrap
Bootstrap پرطرفدارترین فریمورک جهت ایجاد لی‌اوت‌ها محسوب می‌شود. عملکرد CSS در این چهارچوب جذاب، به صورت واکنش‌گراست؛ به طوری که به آسانی با موبایل، تبلت و کامپیوتر تطبیق پیدا میکند. بوت‌استرپ شامل طراحی موبایل فرست می‌شود و با انواع مرورگرها مانند فایرفاکس، کروم و اپرا سازگاری دارد. این فریمورک پشتیبانی گسترده‌ای دارد و افراد می‌توانند با مشارکت همگانی، در استفاد از آن تعامل داشته باشند. بوت‌استرپ این امکان را برای افراد فراهم میکند تا به سادگی آن را راه‌اندازی کنند و در زمانی کمتر از یک ساعت، یک طرح کاری ایجاد نمایند. با توجه به سادگی استفاده از آن، پشتیبانی قوی، محبوبیت و مستندات قدرتمند، استفاده از بوت‌استرپ بسیار مطلوب است.
ویژگی‌های بوت‌استرپ
بوت‌استرپ برای ساده‌سازی توسعه صفحات وب طراحی شده و اصلی‌ترین هدف از استفاده آن در پروژه‌های وب، اعمال رنگ، سایز، فونت و قالب بوت‌استرپ به نتیجه است. بدین ترتیب، عامل دارای اهمیت این است که آیا توسعه‌دهندگان طرح انتخاب‌شده بوت‌استرپ را می‌پسندند یا خیر. وقتی که Bootstrap به پروژه افزوده می‌شود، تعدادی استایل اولیه برای همه المان‌های HTML تعریف می‌شود. در نتیجه یک ظاهر یکپارچه برای متن‌ها، جدول‌ها و عناصر فرم در مرورگرهای وب حاصل می‌گردد. علاوه بر این، توسعه‌دهندگان می‌توانند با استفاده از کلاس‌های CSS که در بوت‌استرپ تعریف شده‌اند، ظاهر محتوای خود را تا حد بالاتری سفارشی‌سازی نمایند. به طور مثال، این فریمورک تمهیداتی برای جداول رنگ روشن و تیره، عناوین صفحات، نقل قول‌های برجسته و متون هایلایت‌شده دارد. در ضمن، بوت‌استرپ حاوی چندین کامپوننت جاوا اسکریپت در قالب افزونه‌های jQuery می‌باشد که با استفاده از آن‌ها، المان‌های رابط کاربری مثل کادرهای محاوره‌ای (Dialog Boxes)، راهنمای خرید یک‌خطی (Tooltip) و اسلایدهای Carousel فراهم می‌شوند. هر کدام از اجزای این فریمورک، شامل یک ساختار HTML، تعریف‌ها (Declarations) و همچنین گای همراه با کدهای جاوا اسکریپت خواهند بود. علاوه بر این‌ها، اجزای Bootstrap امکانات برخی از المان‌های رابط کاربری موجود را نیز گسترش می‌دهند که یکی از مثال‌های بارز آن، تکمیل خودکار تابع برای فیلدهای ورودی است.
مزایا و معایب فریمورک بوت استرپ
بوت‌استرپ به عنوان یکی از جذاب‌ترین ابزارهای توسعه وب در سال‌های اخیر شناخته می‌شود و مزایای زیادی به جز سادگی و راحتی کار نیز دارد که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:
- کاهش خطاهای مربوط به مرورگرها
- ارائه یک چهارچوب سازگار با قابلیت پشتیبانی از اکثر مرورگرها و رفع سازش‌پذیری CSS
- قابلیت سفارشی‌سازی به صورت دلخواه و حجم پایین
- ایجاد ساختار و ظاهر واکنش‌گرا یا ریسپانسیو
- ارائه چندین افزونه جاوا اسکریپت با استفاده از jQuery
- پشتیبانی و مستندات مناسب
- قابلیت دسترسی به قالب‌ها، تم‌های وردپرس و افزونه‌ها به صورت حرفه‌ای و رایگان
- سیستم ستون‌بندی (Grid System) مطلوب
- کتابخانه‌ها و ابزارهای جامع و در دسترس
با وجود نقاط قوت غالب بوت‌استرپ، باید دانست که کاستی‌هایی نیز متوجه آن هستند. به طور مثال، اگر طراحان وب‌سایت بخواهند یک طرح پیش‌فرض بوت‌استرپ را به دلخواه خود تغییر دهند، مدت زمان زیادی صرف بازنویسی فایل‌ها و تغییر استایل بوت‌استرپ خواهد شد. به منظور منحصربه‌فرد شدن توسعه وب‌سایت با استفاده از این فریمورک و عدم شباهت با سایت‌های دیگر، نیاز به ایجاد تغییراتی در آن خواهد بود. استایل‌ها در Bootstrap بسیار طولانی هستندکه باعث خروجی‌های متعدد و غیرضروری HTML می‌شوند. JQuery از کتابخانه‌های کلیدی جاوا اسکریپت است اما پشتیبانی از آن در نسخه پنجم بوت‌استرپ متوقف شده است. عدم انطباق و ناسازگاری HTML را نیز می‌توان از نقاط ضعف این فریمروک محسوب کرد. البته باید دانست که با تمام این اوصاف، مزایای آن از معایب بیشتر بوده و همین موضوع، موجب محبوبیت جهانی آن شده است.
سخن پایانی
Bootstrap یک فریمورک بسیار کاربردی، محبوب و رایگان مبتنی بر زبان برنامه نویسی CSS است که برای ایجاد لی‌اوت‌ها و تنظیم تمام اجزای ظاهری وب‌سایت به صورت دلخواه، استفاده می‌شود. یادگیری و آگاهی از خصوصیات این ابزار، برای برنامه نویسان ضروری می‌باشد. مزایا و کاربردهای گسترده این ابزار مفید، در این مطلب شرح داده شدند. برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید به وب‌سایت شرکت برنامه نویسی وب نگاه مراجعه کنید.
