مقدمه
از زمان ابداع اینترنت، تغییرات بسیاری در ساختار آن ایجاد شده است و افزونههای زیادی به آن اضافه شدهاند. این تغییرها تنها شامل حال کافران نبوده و توسعهدهندگان نیز به شدت از آنها بهره بردهاند. به لطف این تحولات گسترده، ساختن صفحات وب حالا از همیشه سادهتر شده است و هر وبسایت، تنها چند خط اطلاعات خام نخواهد بود. ایده هایپرتکست به دوران قبل از وب برمیگردد و تا قبل از آن، هایپرتکست فقط بر فضاهای ذخیرهسازی محلی تکیه داشت و خبری از دسترسی عمومی کاربران به این متنها نبود. سرانجام، برنامهای با استفاده از Objective-C توسعه یافت که نام آن World Wide Web بود. این مرورگر اولیه و ادیتور قوی، اولین گام خود را با وب ۱ یا همان Web 1.0 برداشت که شامل چندین هایپرتکست در یک صفحه وب میشد. در ادامه، بیشتر با این این نسخه از وب آشنا خواهیم شد.
وب ۱ چیست؟
وب ۱ همان صفحات اینترنتی اولیه است که در دهه ۱۹۹۰ میلادی ایجاد گشت و از طریق صفحههای HTML ساده، فعالیت خود را آغاز کرد. صفحات مختلف در Web 1.0 از لحاظ فنی و بصری دچار ایرادات واضحی میشدند و اختلالات قابل توجهی را در زمینه تولید و اشتراکگذاری محتوا شامل میشدند. در ضمن در وب ۱، ارتباط کاربران با صفحات به صورت یکطرفه بود که این موضوع، به معنای عدم تعامل بین مخاطبان و سایتها بود. کاربران در وب ۱، دسترسی محدودی به اینترنت داشتند و تنها میتوانستند از طریق لینکهای متنی با وب ارتباط برقرار نمایند. با گذشت زمان، فناوریهای نوینی مثل جاوا اسکریپت، CSS و Flash ایجاد شدند و به وب و مشتقات آن تغییرات مثبتی بخشیدند و قابلیتهای کارآمدی مثل جلوههای متحرک و اسکریپتهای قابل اجرا را به آن افزودند. اما با تمام اینها، تحول لازم در مدل یکطرفه و منفعل وب، ایجاد نشد و کاربران کماکان فقط به صورت یکنواخت، به صفحات وب دسترسی داشتند. در کل، این نسخه از وب به عنوان نخستین مرحله توسعه اینترنت شناخته میشود و شامل صفحات وب ساده، ثابت و فاقد تعاملات پیچیده است. وبسایتها در زمان گسترش این نسخه، با استفاده از واسط جانبی سرور یا رابط دروازده مشترک (CGI) به جای یک برنامه کاربردی تحت وب نوشتهشده در یک زبان برنامه نویسی پویا مثل پرل، پی اچ پی، پایتون یا روبی ساخته شدهاند. در عصر وب ۱ یعنی سالهای ۱۹۹۱ تا ۲۰۰۴، کاربران اینترنت، مصرفکنندگان محتواهای سادهای بودند که توسط خالقان آنها ایجاد شده بود.
مزایای وب ۱
Web 1.0 هنگام ظهور خود، به عنوان دستاوردی نوین و قابل ملاحظه در دنیای وب، پا به عرصه اینترنت گذاشت. این فناوری، آغازگر انواع تکنولوژیهای مربوط به صفحات وب میشود و علیرغم ساده بودن، راهگشای تاثیرگذاری به حساب میآید. برخی از مزایای برجسته وب ۱ عبارتند از:
۱- پایداری و ثبات: صفحات مختلف در Web 1.0 کاملا باثبات بودند و از لحاظ فنی و ظاهری، با مشکلات کم و معینی مواجه میشدند. این موضوع سبب میشد تا کاربران بتوانند به آسانی، به دنبال محتوای مورد نظر خود بگردند و آن را پیدا کنند.
۲- سادگی بالا: صفحات اینترنتی در Web 1.0 کاملا ساده و ابتدایی بودند و فقط شامل متنهای عادی، عکسهای ثابت و لینکهای متنی میشدند. این سادگی زیاد، موجب بارگذاری سریعتر و آسانتر تمام صفحات سریعتر و آسانتر میشد و کاربران به راحتی میتوانستند محتوای مورد نظر خود را پیدا کنند.
۳- محتوای ثابت: صفحات وب در Web 1.0 کاملا ساده بودند و شامل محتوای استاتیک میشدند و این امر، سبب آسانی روند آشنایی کاربران با محتوای تمام صفحات اینترنتی و عادت سریع آنها به استفاده از این صفحات میشد.
۴- قابلیت شناسایی محتوا: در وب ۱، هر صفحه از وب دارای یک آدرس یکتا به نام URL بود و این قابلیت خاص، سبب میشد که کاربران با استفاده از یافتن مسیر، بسیار سریعتر و آسانتر به محتوای مورد نظر خود دسترسی پیدا کنند.
معایب وب ۱
با وجود تمام مزایایی که ذکر شد، وب ۱ برخلاف نسخههای جدیدتر وب که در آینده آمدند، تعامل کاربری پایینی داشت و کاربران در آن، مخاطبانی مسکوت و منفعل محسوب میشدند. در ضمن، این نسل ابتدایی از وب قادر نبود با تحولات سریع و پیشرفت تکنولوژی، خود را تطبیق دهد و در گذشت زمان، پاسخگوی نیازهای کاربران باشد. Web 1.0 در دهه ۱۹۹۰، با نام مرحله اولیه از توسعه اینترنت میان کاربران شناخته شد. اما با تمام این اوصاف، وب ۱ برخلاف انواع پیشرفتهتر، نقاط ضعفی داشت که در ادامه مطلب به ذکر آنها میپردازیم:
۱- قابلیت محدود در جستجو: به علت اینکه وب ۱ صفحات اینترنتی ساده و استاتیک را شامل میشد، امکانات جستجو در اینترنت در خلال آن محدود بودند. این موضوع مانع دسترسی آسان کاربران به محتوای دلخواه خود میشد.
۲- کمبود تعامل کاربری: وب ۱ فقط دارای صفحات وب ساده، یکنواخت و فاقد تعامل کاربری پیچیده بود. به همین علت، کاربران فقط به صورت مطالعاتی و یکسان با تمام محتوای صفحات وب در ارتباط بودند و تعامل خاصی بین سایتها و کاربران در جریان نبود.
۳- عدم توسعه مناسب: Web 1.0 قادر نبود با تغییرات سریع و پیشرفت فناوری همگام شود و به همین علت، دیگر نتوانست پاسخگوی احتیاجات کاربران باشد. بسیاری از مشکلات بصری و تخصصی وب ۱ باید از بین میرفتند و جهت گسترش و بهبود این نسخه از وب، احتیاج به تلاش و برنامهریزی بیشتر بود.
۴- محتوای ثابت: صفحات در وب ۱، بسیار ساده و دارای محتوای استاتیک بودند و این امر باعث میشد تا کاربران به راحتی با محتوای صفحات آشنا شوند و سریعا به روند استفاده از آنها عادت کنند. اما در این نسخه از وب، هیجان و تاثیرگذاری کمی در طرح صفحات وجود داشت و این موضوع موجب بیروح شدن صفحات و عدم وجود تنوع شده بود.
سخن پایانی
وب ۱ شامل اولین و ابتداییترین فناوری صفحات وب بود که از دهه ۱۹۹۰ میلادی روی کار آمد و مقدمه تمامی تکنولوژیهای مربوط به وبسایتها شد. وب ۱ شامل متون ساده و تصاویر استاتیک بود و مزایای زیادی را شامل میشد اما به علت سادگی و محدودیت، نتوانست با پیشرفت اینترنت، همچنان پاسخگوی نیازهای کاربران باشد. برای اطلاعات بیشتر میتوانید به وبسایت شرکت برنامه نویسی وب نگاه مراجعه کنید.