شاید این جمله را شنیده باشید: “جهان امروز، جهان اطلاعات است.” همانطور که این جمله به ما می‌گوید، امروزه در جهانی زندگی می‌کنیم که سرشار از اطلاعات و داده است و هر روز به مقدار آن‌ها افزوده می‌شود. با مقدار زیاد اطلاعات و داده‌ای که در جهان امروز وجود دارد، گرایش کسب و کارها و بیزینس‌ها به سمت استفاده از پایگاه‌های داده رفته است. کسب و کارها اغلب برای مدیریت بهینه‌ی سیل عظیم داده‌هایشان، از پایگاه داده استفاده می‌کنند. مونگو دیبی (mongo DB) نیز یک پایگاه داده nosql است. در این مقاله از شرکت نرم افزاری وب نگاه به بررسی مفهوم پایگاه داده، پایگاه داده مونگو دیبی و کاربردهای آن می‌پردازیم. در ادامه با ما همراه باشید.
پایگاه داده چیست؟
قبل از اینکه به سراغ بررسی مونگو دیبی برویم، شما نیازمندید تا با مفهوم پایگاه داده، آشنایی کامل داشته باشید. اگر بخواهیم پایگاه داده را به زبان ساده بیان کنیم، می‌توانیم بگوییم که پایگاه داده شامل ذخیره و دسته‌بندی اطلاعات، در جهت دسترسی و مدیریت بهترِ آن‌ها است. یک پایگاه داده دارای مجموعه‌ای از جدول ها است که اطلاعات را بر اساس نوع آن‌ها، در سطرهای مختلف دسته‌بندی می‌کند. بگذارید این مفهوم را با یک مثال برای شما توضیح دهیم:
فرض کنید که شما یک فروشگاه دارید و نام و شماره تلفن هر فردی که از شما خرید می‌کند را می‌نویسید. حال می‌توانید دفتر یا فایلی که اطلاعات مشتری‌ها را در آن ذخیره می‌کنید، یک پایگاه داده بدانید. طبق توضیحی که از پایگاه داده ارائه شد، شما در دفترتان، نام و شماره تلفن هر فردی را در سطرهای مختص به آن‌ها می‌نویسید.
پایگاه داده nosql چیست؟
یک پایگاه داده nosql در سطح بالاتر و وسیع‌تری از پایگاه داده sql کار می‌کند و بسیار گسترده‌تر است. nosql مخفف not only sql database است و با مقدار بسیار عظیمی از داده‌ها کار می‌کنند. این نوع پایگاه داده‌ها جایگزینی برای پایگاه‌های داده رابطه‌ای هستند که کار آن‌ها ذخیره داده در جدول است. حال که با مفهوم پایگاه داده و پایگاه داده nosql آشنا شدید، نوبت به آن رسیده است که با پایگاه داده مونگو دیبی و کاربردهای آن آشنا شوید. در ادامه با ما همراه باشید.
مونگو دیبی چیست؟
می‌توان گفت مونگو دیبی یکی از پرطرفدارترین و معروف‌ترین پایگاه‌های داده nosql است و افراد بیشتر از آن برای پروژه‌های عظیم و حجم بزرگی از داده‌ها استفاده می‌کنند. مونگو دیبی ساختار منعطفی دارد و با توجه به طرز استفاده افراد، دارای کاربردهای مختلفی است. لازم به ذکر است که مونگو دیبی یک پلتفرم کاملا متن‌باز و رایگان است و تمامی افراد می‌توانند به راحتی از آن استفاده کنند.
مدل داده‌هایی که مونگو دیبی با آن‌ها کار می‌کند، مستند گرا (document – oriented) هستند و در سیستم عامل‌های ویندوز، لینوکس و مکینتاش قابل استفاده‌اند. همچنین پایگاه داده مونگو دیبی، مجموعه مختلفی از مقادیر را شامل می‌شود و این مقادیر به صورت سند (document) هستند؛ به این دلیل است که مونگو دیبی می‌تواند داده‌های پیچیده مانند داده‌های آرایه‌ای را به راحتی در خود ذخیره کند و برای ذخیره پروژه‌هایی با حجم بالا مناسب باشد. در بخش بعد به مهم‌ترین ویژگی‌های پایگاه داده مونگو دیبی اشاره می‌کنیم.
ویژگی‌های پایگاه داده مونگو دیبی (MongoDb)
مونگو دیبی دارای ویژگی‌های مختلفی است و افراد می‌توانند در حوزه‌های مختلفی آن را به کار ببرند. موارد زیر برخی از مهم‌ترین ویژگی‌های پایگاه داده مونگو دیبی است.
امکان همانندسازی داده‌ها
در این روش، داده‌های اصلی درون پایگاه داده کپی می‌شوند و در بخش پنهانی از پایگاه داده مونگو دیبی ذخیره می‌شود. این کار به این دلیل انجام می‌شود که اگر روزی داده اصلی ما از دست رفت، داده‌های کپی شده جایگزین آن شوند و این موضوع امنیت داده‌های ما را بالاتر می‌برد.
استفاده از شاردینگ (sharding)
به طور کلی، معنای کلمه شاردینگ به معنای تکه تکه کردن است. در این روش، پایگاه داده به بخش‌های مختلف و کوچ‌تری تقسیم می‌شود تا بتواند روند پاسخگویی به داده‌هایی را که از سمت سرور می‌آیند، راحت‌تر و سریع‌تر کند.
مستند گرایی
همانطور که در قبل اشاره شد، مونگو دیبی دارای مجموعه‌ای از مقادیر و داده‌ها است که به صورت سند در این پایگاه داده ذخیره می‌شوند. این موضوع، مونگو دیبی را نسبت به پایگاه‌های داده دیگر منعطف‌تر می‌کند و باعث می‌شود تا کسب و کارهای بیشتری از آن استفاده کنند.
موارد بالا برخی از مهم‌ترین ویژگی‌های مونگو دیبی بودند. در ادامه به بررسی مزایا و معایب این پایگاه داده می‌پردازیم.
مزایای پایگاه داده مونگو دیبی
نرم افزار مونگو دیبی دارای مزایای بسیاری است و برای استفاده از آن، بهتر است تا این مزیت‌ها را بشناسید. در این بخش به برسی برخی از مهم‌ترین مزایای پایگاه داده مونگو دیبی می‌پردازیم.
معتبر و پرطرفدار بودن
یکی از مزایایی که مونگو دیبی را نسبت به دیگر پایگاه‌های داده متمایز می‌کند، اعتبار بالا و پرطرفدار بودن آن است. تا به امروز این نرم‌افزار بیش از ۳۰ میلیون بار دانلود شده و بیش از ۵۰۰۰ مشتری راضی در سطح شرکتی و سازمانی دارد. لازم به ذکر است که امروزه شرکت‌های تجاری بزرگ نیز از مونگو دیبی برای مدیریت داده‌های خود استفاده می‌کنند.
هزینه پایین
برنامه نویسانی که در حوزه طراحی اپلیکیشن اختصاصی فعالیت می‌کنند، می‌توانند تا با استفاده از مونگو دیبی کارهای خود را بسیار آسان‌تر و کم‌هزینه‌تر انجام دهند. همچنین باید گفت که استفاده از مونگو دیبی به نسبت پایگاه‌های داده دیگر هزینه کم‌تری دارد و همین موضوع باعث می‌شود تا افراد زیادی به استفاده از ان روی بیاورند.
انعطاف پذیری بالا نسبت به دیتابیس‌های رابطه‌ای
پایگاه‌های داده رابطه‌ای، دارای اسکیما هستند و نوع خاصی از داده‌ها را در خود ذخیره می‌کنند؛ اما همانطور که گفته شد، پایگاه داده مونگو دیبی، غیر رابطه‌ای است و قادر است تا انواع مختلفی از داده‌ها را بدون هیچ مشکلی در خود ذخیره کند. این مزیت یکی از دلایلی است که باعث شده تا کسب و کارهای بزرگ به استفاده از این پایگاه داده علاقه‌مند شوند.
معایب پایگاه داده مونگو دیبی
به طور کلی هر پایگاه داده معایبی نیز دارد و ما باید سعی کنیم تا با یافتن راه حل‌های مناسب، این معایب را پشت سر بگذاریم و از آن‌ها به راحتی گذر کنیم. موارد زیر را می‌توان مهم‌ترین معایب پایگاه داده مونگو دیبی دانست.
استفاده از حافظه بالا
به دلیل اینکه مونگو دیبی انواع زیادی از داده‌ها را در خود ذخیره می‌کند، به حجم بالایی از حافظه نیاز دارد و این موضوع ممکن است برای برخی از افراد مشکل‌ساز شود.
محدودیت حجم سند
همانطور که در قبل نیز اشاره شد، مونگو دیبی داده‌ها را به صورت سند یا داکیومنت ذخیره می‌کند و این سندها باید پایین‌تر از ۱۶ مگابایت باشند؛ یعنی مونگو دیبی در ذخیره اسنادی با حجم بیش از ۱۶ مگابایت، ناتوان است.
سخن آخر
دراکثر مواقع، پایگاه داده مونگو دیبی در سطوح بسیار بالای برنامه نویسی به کار می‌رود و برای استفاده از آن باید به مهارت بالایی تسلط داشته باشید. اگر از مهارت بالایی در زمینه دیتابیس‌ها برخوردار نیستید، می‌توانید از یک شرکت برنامه نویسی یا یک فرد متخصص در این زمینه کمک بگیرید.
