مقدمه :
بسیاری از افرادی که به برنامه نویسی علاقه‌مند هستند، آشنایی با انواع زبان‌های برنامه نویسی برایشان از اهمیت بالایی برخوردار است. قطعا می‌دانید که در برنامه نویسی نیز مانند دنیای واقعی، زبان‌های بسیاری وجود دارند و هرکدام دارای مزایا و معایب مخصوص به خود می‌باشند. یکی از مشهورترین زبان‌های برنامه نویسی که در این مقاله به توضیح و بررسی آن می‌پردازیم، زبان برنامه نویسی جاوا اسکریپت است. بسیاری از افراد که قصد شروع برنامه نویسی را دارند با یک سوال مهم رو به رو می‌شوند و این است که به سمت برنامه نویسی فرانت بروند و یا بک‌اند. اگر فرانت را انتخاب کنند باید در نظر بگیرند بیشتر کار آنها با جاوا اسکریپت است. با بهره‌گیری از این زبان می‌توان صفات استاتیک را پویاسازی نمود، وب فرم‌های پیچیده را ساده‌سازی کرد و همچنین ویژگی‌های تعاملی را به وب سایت اضافه نمود. در ضمن، جاوا اسکریپت از زبان‌های محبوب دنیا است و طرفداران بسیاری دارد و یکی از زبان‌های پر استفاده در شرکت برنامه نویسی است. در ادامه این زبان را مورد بررسی قرارداده و به این سوالات که جاوا اسکریپت چیست و چه کاربردهایی دارد، پاسخ می‌دهیم.
سفارش طراحی اپلیکیشن و برنامه نویسی اختصاصی
جاوا اسکریپت (JavaScript) چیست؟
همانطور که گفته شد، زبان برنامه نویسی جاوا اسکریپت از زبان‌های بسیار محبوب در دنیا می‌باشد. این زبان بر اساس کدهای HTML تعریف شده است. زبان جاوا اسکریپت سطح بالا، داینامیک و شی گرا می‌باشد. این زبان در کنار HTML و CSS به عنوان یکی از سه هسته اصلی یاد می‌شود. در ضمن، استفاده از جاوا اسکریپت صرفا به سمت کاربر خلاصه نمی‌شود و می‌توان با فریم‌ورک‌هایی برنامه‌نویسی سمت سرور نیز انجام داد؛ بنابراین می‌توان جاوا اسکریچت را یک زبان برنامه نویسی Both Side دانست.
شما با استفاده از این زبان قادر خواهید بود سطح وبسایت خود را به وسیله امکانات اضافی تعاملی ارتقا دهید. این زبان می‌تواند به تنهایی با با دیگر زبان‌های برنامه نویسی مورد استفاده قرار گیرد. جاوا اسکریپت به شما کمک می‌کند تا صفحات وب آراسته و تعاملی ایجاد نمایید. شما با بهره‌گیری از جاوا اسکریپت می‌توانید صفحات استاتیک وبسایت خود را زیبا و تعاملی کنید.
ضمنا، به خاطر داشته باشید که زبان برنامه نویسی جاوا و جاوا اسکریپت دو زبان برنامه نویسی جدا از یکدیگر هستند.
شی گرایی در جاوا اسکریپت چه معنایی دارد؟
شی گرایی در حقیقت یک الگو و شیوه تفکر در برنامه نویسی می‌باشد. رویکرد برنامه نویسی شی گرا از جز به کل یا از بالا به پایین است؛ به این معنا که در ابتدا واحدهای کوچکی از برنامه ایجاد شده و با پیوند این واحدهای کوچک به همدیگر، واحدهای بزرگتر تشکیل شده و به این ترتیب برنامه کامل‌تر می‌شود. برنامه نویسی شی گرا دو مفهوم کلاس ( Class ) و ( Object ) را ارائه می‌دهد. همچنین شی گرایی باعث آسان‌تر شدن روند برنامه‌نویسی می‌شود.
جاوا اسکریپت از چه کاربردهایی برخوردار است؟
گفتیم که جاوا اسکریپت از زبان‌های معروف و محبوب در دنیای برنامه نویسی است. این محبوبیت دلیل دارد. شما با این زبان قادر خواهید بود تا به سایت‌های بی‌روح خود جان تازه‌ای ببخشید و با کاربران خود تعامل داشته باشید. شما می‌توانید فایل‌های صوتی، انیمیشنی و تصویری خود را روی سایت به نمایش بگذارید و در ضمن می‌توانید رو سایت خود تایمر قرار داده یا رنگ‌ها را با حرکات موس تغییر دهید یا بسیاری کارهای دیگر که همگی جذابیت وبسایت را بالا می‌برند.
البته جاوا اسکریپت امکانات بیشتری از موارد بالا ارائه می‌دهد. با بهره‌گیری از این زبان برنامه نویسی قادر به شروع طراحی اپلیکیشن موبایل و ساخت برنامه‌های وب و دسکتاپ خواهید بود. برای این کار می‌توانید از فریم‌ورک‌های مخصوص جاوا اسکریپت استفاده کنید. یکی دیگر از کارهای سرگرم‌کننده‌ای که می‌توانید از طریق این زبان انجام دهید، توسعه بازی‌های کامپیوتری تحت مرورگر است. به طور کلی می‌توان کاربردهای جاوا اسکریپت را به این صورت بیان نمود :
- برنامه نویسی فرانت اند با جاوا اسکریپت
- برنامه نویسی بک اند با جاوا اسکریپت
- برنامه نویسی نرم‌افزارهای دسکتاپ
- برنامه نویسی نرم‌افزارهای موبایل
نحوه کار جاوا اسکریپت
درباره اینکه جاوا اسکریپت چیست و دارای چه کاربردهایی است صحبت کردیم. حال درباره اینکه جاوا اسکریپت چگونه در مرورگرهای مختلف اجرا می‌شود، صحبت می‌کنیم. پاسخ این پرسش، موتورهای پردازشی ( Engine ) هستد. مرورگرهای متفاوت به منظور اجرای کدهای جاوا اسکریپت، از موتورهای مختلفی بهره می‌گیرند که در ادامه به بعضی از این موتورها اشاره می‌کنیم.
- موتور V8 برای مرورگرهای اپرا و کروم
- موتورهای Trident و Chakra برای ورژن‌های مختلف اینترنت اکسپلور
- موتور Nitro و موتور SquirrelFish برای مرورگر سافاری
- موتور SpiderMonkey برای فایرفاکس
- موتور ChakraCore برای مرورگر Edge
این موتورهای پردازشی اول کدهای جاوا اسکریپت را ترجمه می‌کنند و بعد، اسکریپت‌ها را به زبان ماشین کامپایل می‌نمایند تا در نهایت کدها اجرا شوند. البته این مسئله به این معنی نیست که جاوا اسکریپت فقط بر مروگرهای وب اجرا می‌شوند. زبان جاوا اسکریپت تقریبا بر تمامی پلتفرم‌ها با استفاده از JavaScript Virtual Machine قابل اجرا می‌باشد.
نقات قوت و ضعف جاوا اسکریپت
هر زبانی که در دنیای برنامه نویسی مورد استفاده قرار می‌گیرد، از نقات ضعف و قوت خاص خود برخوردار است. این موضوع درباره جاوا اسکریپت نیز صدق می‌کند. در ادامه به بررسی برخی از این مزایا و معایب می‌پردازیم :
- نقاط قوت :
- بر اساس بررسی سایت Stackoverflow زبان جاوا اسکریپت، محبوب‌ترین زبان برنامه نویسی در سال 2018 است.
- یادگیری این زبان آسان‌تر از بسیاری از زبان‌های برنامه نویسی می‌باشد.
- نسبت به دیگر زبان‌های برنامه نویسی سبک‌تر و سریع‌تر می‌باشد.
- برای پردازش و اجرا نیازی به کامپایلر ندارد.
- به صورت کراس پلتفورم روی مرورگرها یا پلتفرم‌های مختلف قابل اجرا می‌باشد.
- این زبان، زبان بومی مرورگر وب بوده و در مرورگر کاربران پردازش می‌شود.
- فریم‌ورک‌ها، کتابخانه‌ها و ابزارهای بسیاری به شما ارائه می‌دهد.
- به برنامه نویسان، امکان ساخت صفحات وب تعاملی و پویا را ارائه می‌دهد.
- نقاط ضعف :
- دشواری در تشخیص دلیل خطا و مشکل در دیباگ کردن.
- غیرقابل اجرا بودن در مرورگرهای قدیمی
- محدودیت در اجرای اسکریپت‌های جاوا اسکریپت با به وجود آوردن محدودیت برای حفظ امنیت.
- نفوذپذیری نسبت به اکسپلویت‌ها و عوامل مخرب
- با رندر شدن متفاوت بر روی ابزارهای مختلف، می‌تواند موجب ایجاد تناقض و نداشتن یکپارچگی شود.
سخن پایانی
در این مقاله از شرکت نرم افزاری وب نگاه، درباره جاوا اسکریپت و ویژگی‌ها و کاربردهای آن توضیحاتی را در اختیار شما قرار دادیم و همچنین به معایب و مزایای این زبان محبوب اشاره کردیم.
