زبان برنامه نویسی چیست؟

مقدمه:

تاریخچه برنامه­ نویسی بسیار قدیمی‌تر از آنچه تصور دارید می­‌باشد. کدهای اولیه کامپیوتر به اوایل دهه 1800 میلادی مربوط می­‌شوند و از آن موقع تا به امروز، قریب به 9000 زبان برنامه ­نویسی مختلف به وجود آمده که بسیاری از آن­ها مخصوص ماشین­‌های و عملکردهای بخصوصی بودند که دیگر از آن­ها استفاده نمی­‌شود. در حال حاضر نیز، مردم و از طیف وسیعی از زبان­‌های برنامه­ نویسی بهره می­‌گیرند که محبوب­‌ترین آن­ها 150 زبان می­‌باشد. در یک شرکت برنامه نویسی از زبان برنامه­ نویسی برای کنترل نمودن عملکرد ماشین یا یک کامپیوتر بهره گرفته می‌­شود. برنامه­ نویسان حق انتخاب بسیار گسترده‌­ای در زبان برنامه­ نویسی دارند؛ البته باید خاطر نشان کرد که تفاوت­‌های بسیاری بین زبان‌­های مختلف برنامه­ نویسی وجود دارد. در این مقاله، به طور مختصر درباره زبان برنامه­ نویسی و انواع مختلف آن، توضیح می‌­دهیم.

زبان برنامه ­نویسی 

به نمادی که برای متصل کردن دستورالعمل­‌ها به کامپیوتر یا یک ماشین، طراحی شده‌­ است و معمولا به منظور کنترل عملکرد ماشین و یا بیان الگوریتم‌­ها استفاده می­‌شود، زبان برنامه ­نویسی می‌­گویند. تا به امروز، هزار زبان برنامه­ نویسی به وجود آمده و پیاده سازی شده است. در زمینه کامپیوتر، بیش­تر زبان‌­ها لازم است به شکل دستوری بیان شوند؛ اما دیگر زبان‌­های برنامه­ نویسی از فرم اعلانی بهره می­‌برند. می­توان برنامه را به دو شکل نحوی و معنایی تقسیم نمود.

به چه دلیل تعداد زیادی زبان برنامه ­نویسی داریم؟

زبان‌­های برنامه ­نویسی، در حقیقت نقش واسطه را بین زبان انسان و کامپیوتر بازی می­‌کنند. در دنیای پیشرفته امروز، ماشین­‌ها و دستگاه‌های گوناگونی وجود دارند که هر کدامشان کارهای متفاوتی انجام می‌­دهند. به همین خاطر، زبان­‌های برنامه ­نویسی برای انواع هدف‌ها مورد نیاز می‌­باشند.

درک و استفاده از برخی زبان­‌ها یعنی زبان‌­های سطح بالا برای افراد برنامه ­نویس راحت­تر است ولی کنترل کمتری بر کامپیوتر ارائه می‌­کنند. در حالی که زبان‌­های دیگر یعنی زبان­‌های سطح پایین ماشین ­پسندتر بوده و اجرای سریع­تر و حافظه کارآمدتر دارند اما درکشان برای انسان سخت­تر می‌­باشد.

انواع مختلف زبان برنامه ­نویسی

زبان­‌های برنامه­ نویسی را می­‌شود از چهار دیدگاه مختلف بررسی نمود و قسم ت­بندی کرد:

1. رابط برنامه ­نویسی :

• رابط برنامه­ نویسی مبتنی بر متن
• رابط برنامه­ نویسی مبتنی بر گرافیک (ویژوال)

2. نزدیک بودن به زبان ماشین :

• سطح بالا
• سطح میانی
• سطح پایین

3. نوع ترجمه و تفسیر :

• کامپایلری
• مفسری

4. انواع روش‌­ها در برنامه ­نویسی :

• تابعی ( Functional )
• ماژولار یا بالا به پایین (Top-down or Modular Approach )
• رویه‌­ای ( Procedural )
• پایین به بالا (Bottom-up Approach )
• شی گرا ( Object-oriented )

 محبوب­ترین زبان­‌های برنامه ­نویسی

همانطور که پیش­تر گفتیم، تا به امروز زبان­‌های برنامه­ نویسی بسیار در دنیا ایجاده شده‌­اند و برخی از این زبان‌­ها محبوبیت بسیار پیدا نموده و برخی دیگر بعد گذشت مدت زمان کوتاهی، کنار گذاشته شده‌­اند. در این قسمت برخی از محبوب­ترین زبان­‌های برنامه­ نویسی را نام می‌­بریم :

• پایتون
• جاوا
• جاوا اسکریپت
• زبان برنامه ­نویسی R
• زبان برنامه ­نویسی C
• زبان برنامه ­نویسی C++
• PHP
• زبان برنامه ­نویسی #C
• HTML
• زبان برنامه ­نویسی SQL

 زبان برنامه­ نویسی وب

دو نوع گرایش زبان برنامه ­نویسی تحت وب وجود دارد که عبارتند از :

زبان برنامه ­نویسی سمت سرور (Server Side) :

در این نوع از برنامه ­نویسی وب، برای بارگذاری نمودن صفحات سایت به یک سرور مجازی احتیاج است. از برنامه­ نویسی سمت سرور برای داینامیک کردن صفحه‌­های وب بهره گرفته می‌­شود. PHP و JAVA و Asp.Net، برخی از زبان‌­های برنامه ­نویسی سمت سرور می‌­باشند.

زبان برنامه­ نویسی سمت کاربر ( Client Side )

در برنامه نویسی سمت کاربر به سرور برای بارگذاری صفحات نیازی وجود ندارد. می­توان از طریق ویرایشگر متن مانند Notepad، صفحات سایت را به وجود آورد. از زبان­‌های برنامه ­نویسی سمت کاربر می­توان زبان‌­های HTML و CSS و JavaScript را نام برد.

زبان برنامه ­نویسی اندروید

تعدادی از زبان­‌های برنامه ­نویسی اندروید شامل :

• JavaScript
• جاوا
• Kotlin
• زبان C
• C++
• #C
• Lua
• پایتون

 زبان برنامه­ نویسی هوش مصنوعی 

پایتون بهترین زبان برنامه ­نویسی حوزه هوش مصنوعی می­‌باشد. در ادامه به معرفی برخی دیگر از زبان‌­های برنامه ­نویسی هوش مصنوعی می‌­پردازیم :

• جاوا
• جاوا اسکریپت
• زبان برنامه ­نویسی R
• C++
• Prolog
• Haskell
• Julia
• Scala
• Lisp

زبان برنامه ­نویسی هک

تعدادی از زبان­‌های برنامه­ نویسی هک که باید بشناسید شامل :

• JavaScript
• PHP
• SQL
• Java
• Ruby
• Perl
• HTML
• C
• Bash

زبان برنامه ­نویسی علم داده

بهترین زبان‌­های برنامه ­نویسی علم داده عبارتند از :

• پایتون
• جاوا
• زبان R
• جولیا
• اسکالا

 بهترین زبان برنامه ­نویسی برای شروع

شروع مسیر برنامه ­نویسی در ابتدا می‌­تواند کمی ترسناک به نظر برسد؛ زبان­‌های برنامه ­نویسی، چارچوب‌­ها و فناوری­‌های زیادی در دسترس می‌­باشند و انتخاب مناسب­ترین گزینه ممکن است کمی سخت باشد. زبان­‌های مختلف برنامه ­نویسی در رشته‌­های متفاوت کاربرد دارند و انتخاب بهترین زبان برنامه­ نویسی برای شروع یادگیری برنامه­ نویسی به نوع کار مورد علاقه شما بستگی دارد. به عنوان مثال، اگر مایل هستید در زمینه UX/UI یا طراحی وب کار کنید، زبان­های برنامه ­نویسی HTML و CSS، دو زبان مهمی هستند که وب­سایت­‌ها را در سطح جهانی قدرتمند می­‌کنند و شما ممکن است بخواهید با یکی از این دو زبان شروع به کار کنید. یا برعکس، به عنوان یک دانشمند داده، کار شمال زبان‌­های متمرکز بر داده نظیر پایتون می­‌باشد. توسعه­ دهندگان و مهندسان نرم ­افزار به طور معمول با زبان‌­های برنامه­ نویسی جاوا، جاوا اسکریپت، C++ و بسیاری از زبان­‌های دیگر برای ساخت محصولات خود کار می‌­کنند. یا اگر به طراحی اپلیکیشن علاقه دارید زبان دارت گزینه خوبی است. 

سخن پایانی

در این مقاله، ما به بررسی تنها بخش کوچکی از زبان برنامه ­نویسی و انواع آن پرداختیم. گرچه می­توان از زبان‌­های چند منظوره برای انواع کار بهره گرفت، ولی لازم به ذکر است که کارهای خاص­تر و تخصصی‌­تر نیاز به زبن تخصصی‌­تری نیز دارند. اگر می‌­خواهید وارد دنیای کدنویسی شوید، فرصت‌­های بسیاری برای شما وجود دارد و یادتان باشد که پشتکار حرف اول را می‌­زند. با برخورداری از پشتکار و تمرین و ممارست، حتما در این زمینه به موفقیت دست پیدا خواهید کرد.